مقدمه: مناطق حفاظت شده نقش کلیدی در حفاظت از تنوعزیستی و زیستگاه های باقی مانده دارند. با این وجود این مناطق با چالش هایی همراه هستند. امروزه، مناطق حفاظت شده در ماتریسی از کاربری های متعدد انسانی محصور شده اند و اغلب دارای اندازه کوچک هستند. بهطوریکه قادر به برآوردن نیازهای جمعیت برخی از گروه های مهره دار بزرگ جثه نیستند و اغلب نمی توانند ضامن بقای طولانیمدت آنها باشند و اینگسترش ناموزون و ناپایدار اراضیشهری اطرافبرخی از مناطق حفاظت شده تهدیدی جدی برای این مناطق شده است. از این رو، پایش مداوم اراضیشهری پیرامونمناطق حفاظت شده می تواند موثرترین راه جهت برنامه ریزی برایحفظ این مناطق از تهدیداتیهمچون کاهش وسعت و تکه تکه شدن ناشی از فعالیت های انسانی در اطراف این مناطق باشد. هدف پژوهش حاضر آشکارسازی اراضی شهری پیرامون پارک های ملی استان اصفهان (قمشلو، کلاه قاضی و موته) و بررسی وضعیت آنها بوده است. مواد و روش ها:بدینمنظور، با استفاده از تصاویر سنتینل 1و 2 بههمراه شاخص هایی نظیر شیب، پوشش گیاهی نرمالشده و ماسک نمودن مناطق کوهستانی، منابع آبی و اراضی با پوشش گیاهی در سامانه گوگل ارث انجین، اراضی شهری اطراف پارک های ملی استان اصفهان در سالهای 1394 تا 1402 آشکارسازی و تغییرات آن با در نظر گرفتن بافر تقریباً 20 کیلومتری اطراف پارک های ملی در دوره 8 ساله مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد، تمرکز اراضی شهری اغلب در شمال غربی و شرق پارک ملی کلاه قاضی، جنوبشرقی پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمشلو و و غرب پارک ملی و پناهگاه حیات وحش موته است. بهطورکلی اراضی شهریشهرستان هایهدف استان اصفهان درطی دوره 8 ساله توسعه داشته اند. بحث و نتیجه گیری: بنابراین پارک های ملی استان اصفهان بهدلیل تحت تاثیر قرار گرفتن از اراضی شهری اطراف خود بهخصوص پارک ملی کلاه قاضی دارای اولویت حفاظتی هستند.
Niknaddaf Z, Peykanpour Fard R. Urban land use impacts on national parks (case study: Isfahan province). journalaer 2025; 1 (1) :129-136 URL: http://journalaer.com/article-1-39-fa.html
نیک نداف زهرا، پیکانپورفرد رضا. تاثیر کاربری اراضی شهری بر پارک های ملی (مطالعه موردی: استان اصفهان). پژوهش های محیط زیست جانوری. 1404; 1 (1) :129-136
