مقدمه: این تحقیق با هدف تعیین اثر منگنز جیره غذایی بر آنزیم های گوارشی و بافت روده در فیلماهیان(Husohuso) جوان پرورشی انجام گرفت. مواد و روش ها: بدینمنظور 180 قطعه فیلماهی جوان (بهترتیب با میانگین وزن 3/05± 266 گرم و طول کل 0/49±38/23 سانتی متر) انتخاب گردید. در این مطالعه 6 تیمار و هر تیمار با 3 تکرار، با غلظت های 5 (Mn1)، 10 (Mn2)، 15 (Mn3)، 20 (Mn4) و 25 (Mn5) میلی گرم سولفات منگنز مونوهیدرات (MnSO4H2O) در هر کیلوگرم غذا و شاهد (Mn0) بدون افزودن مکمل MnSO4 درمرکز تکثیر و بازسازی ذخایر ژنتیکی ماهیانخاویاری دکتربهشتی سد سنگر شهرستان رشت بهمدت 2 ماه انجام شد. مقدار مکمل مورد نظر پس از توزین به همراه آب دیونیزه شده، به غذای پودری کارخانهای اضافه شد. ماهیان در پایان هر ماه بیومتری شدند. فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب (درجه حرارت، اکسیژن و pH) بهطور روزانه اندازه گیری و ثبت شد. در پایان آزمایش از هر تکرار 3 قطعه ماهی انتخاب و جهت سنجش آنزیم های گوارشی از ساقه دمی خونگیری شد. همچنین برای مطالعات بافتشناسی از قسمت های مختلف روده (قدامی-میانی و خلفی) نمونهبرداری صورت گرفت. نتایج: نتایج شاخص های آنزیم های گوارشی نشان داد، مقدار آنزیم های آمیلاز، لیپاز، پروتئاز دارای اختلاف معنی داری بین برخی از تیمارهای آزمایشی و گروه شاهد بود (0/05>p) و بیشینه و کمینه این آنزیم ها بهترتیب در تیمار Mn2 و Mn5 مشاهده گردید. مطالعاتبافتی اگرچه خونریزی، پرخونی، نکروزهشدن، واکوئلهشدن را در قسمت هایمختلفبافتروده درهمه تیمارها حتی تیمار شاهد نشان داد، اما بهترین وضعیت بافتی روده از نظر کاهش سطحو نوع عارضه در تیمار Mn3 وجود داشت. بحث و نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعهافزودن کوتاه مدت سطوح 15-10 میلی گرم منگنز در هر کیلوگرم جیره غذایی فیلماهیان، باعث اثر بخشی مثبت و بهبود فعالیت آنزیمهای گوارشی و همچنین کاهش آسیب های بافتی روده می شود.
